Działania Teofili

        Po rozwodzie z Potulickim (1754) Teofila Działyńska prowadziła samotne życie poddając się administrowaniu rodzinnymi dobrami. W jej posiadaniu były: miasto Kórnik z zamkiem i folwarkami, Bnin z przedmieściami, Czołowo, Kamionki, Mieczewo, Konarskie, Czmoń, Radzewo, Olędry Błażejewskie, Olędry Zwolskie, Olędry Borowskie, Czmońskie, Radzewskie, Dachową, Kijewo, Żabikowo, Ziminę,Januszewo,Pierzchno, Skrzynki, Szczo-drzykowo, Kromolice, Dziećmierowo, Runowo, Dźwierszno, Nową Wieś, Wielowieś, Witogoszczę, Borzyszkowo, Szczytniki, Prusinowo, Biernatki, Daszewice, Krzyżowniki, Robakowo, Rościane, a także wielkie połacie leśne dochodzące aż do południa Poznania.

       Teofila była propagatorką oświecenia. Była fundatorką przebudowy kościoła kórnickiego.

Źródło

Przebudowała gotycką kolegiatę w Bninie, zbudowała ratusz oraz zbiór ewangelicki dla protestanckich kolonistów niemieckich, których sprowadziła.

źródło

Kobieta bardzo aktywnie prowadziła politykę osadnictwa. Większość miejscowości powstała w pierwszej połowie XVIII wieku. Były to: 

Olędry Czmońskie obecnie Czmoniec

Olędry Radzewskie obecnie Radzewice

Olędry Błażejewskie obecnie Błażejewko

Olędry Zwolskie obecnie Zwola

Olędry Borowskie obecnie Borówiec

Olędry Kórnickie - dziś nie istnieją

Zmiany wprowadziła także w samym zamku. Renesansową budowlę przekształciła w późnobarokowy pałac. Większość zmian została wykonana jednak na zewnątrz zamku. 

        Podsumowując, Teofila bardzo przyczyniła się do rozwoju samego Kórnika jak i jego okolic. Potrafiła zarządzać dobrami, a wśród mieszkańców krzewiła ideę oświeceniową.

Ogród francuski

       Jednym z większych osiągnięć  Teofili było przebudowanie ogrodu włoskiego na francuski.
W ogrodzie zbudowano wodotryski, ptaszarnie, oranżerie, hodowano też jedwabniki, z których produkowano jedwab. W pobliskim Zwierzyńcu po drugiej stronie jeziora Kórnickiego trzymano też egzotyczne zwierzęta, m.in. wielbłąda.

pawilon utworzony przez Teofilię

tabliczka na pawilonie

  Elementy starej fontanny w ogrodzie

Kształt architektoniczny Zamku w Kórniku nadany mu przez Teofilę utrzymał się do przebudowy przez Tytusa Działyńskiego w połowie XIX w. Dzisiaj park ten nazywany jest Arboretum Kórnickim

2 małżeństwo Teofili

W 1743 Teofila wyszła za mąż po raz drugi – za Aleksandra Potulickiego, starostę borzechowskiego. Mąż był od niej 8 lat młodszy i miał mniejszy od niej majątek. Od tego czasu Teofila żyła samotnie i skoncentrowała się na pracy w swoich dobrach w Kórniku i Runowie Krajeńskim.Z tego związku urodziły się dwie dziewczynki. Małżeństwo nie trwało długo. Potuliccy rozwiedli się w 1754 r (po 11 latach wspólnego życia). Teofila odtąd pozostała sama. Kto byt winien rozkładowi małżeństwa - trudno dociec. Biała Dama nie miała zbyt łatwego charakteru. Czuła się niezależna majątkowo i swojej niezależności pilnowała.  A Aleksander podobno był rozrzutny. Jeśli nawet Potulicki, żeniąc się z bogatą wdową miał nadzieję na dopuszczenie do wspólnoty majątkowej - musiał się bardzo rozczarować. 

Pogłoski o Teofili

Oprócz legendy, która powstała po śmierci Teofili, za jej życia także wiele się o niej mówiło. 

Jedną z najgłośniejszych plotek było to, jakoby po rozwodzie ze swoim drugim mężem nie stroniła od towarzystwa mężczyzn. Bardzo lubiła być adorowana oraz komplementowana, co nie jest niczym dziwnym; przedmiotem potajemnie przekazywanych komentarzy o Białej Damie nie było to co robiła, lecz z kim. Otóż jej „wybrankami”, jeśli wierzyć temu co się o niej mówiło, mieli być duchowni.Szerzyły się plotki, że wdowa utrzymuje niemoralne stosunki z miejscowym proboszczem katolickim oraz luterańskim pastorem z Bnina. 

Architektura

Na zewnątrz

Obecny kształt zamku nawiązuje do neogotyku angielskiego, popularnego w XIX wieku.

Główne wejście do zamku znajduje się od strony północnej. Charakterystyczną cechą jest zwieńczenie głównego okna nad wejściem łukiem Tudora. 

Okolice

Wnętrza

Plan parteru zamku: 

źródło obrazka

1 - śnień

źródło obrazka

2 - pokój Władysława Zamoyskiego

3 - pokój Generałowej

4 - salon

5- salonik

6 - Czarna sala

7 - jadalnia

8 - buduarek

9 - pokój Marii Zamoyskiej

10 - zakątek myśliwski